افراد مالیاتی به دو گروه تقسیم می شوند: اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی. اشخاص حقوقی شامل شرکت ها می باشند و اشخاص حقیقی، افرادی هستند که به صورت شخصی فعالیت می کنند، به این افراد صاحبان مشاغل گفته می شود.
مطابق ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم صاحبان مشاغل از نظر مالیات به ۳ دسته تقسیم می شوند؛ صاحبان مشاغل بند الف، بند ب و بند ج
مشمولان بند الف) مشمولان این بند موظف به ثبت فعالیت های خود در دفاتر روزنامه و کل هستند و بایستی تمامی فعالیت های خود را در این دفاتر ثبت و درج نمایند.
مشمولان بند ب) مشمولان این بند موظف به ثبت فعالیت های خود در دفاتر درآمد و هزینه می باشند. این دفاتر را بایستی از اداره دارایی اخذ نمود.
مشمولان بند ج) صاحبان مشاغلی که مشمول که جزو مشمولان الف و ب قرار نمی گیرند؛ در این بند قرار می گیرند و طبق ظوابط تعریف شده در این بند بایستی اقدام شود. دفاتر مشمولان این بند نیز توسط اداره دارایی و در حوزه مربوطه صادر میشود.
صاحبان مشاغل مشمول بند الف
۱ ـصاحبان متلها و هتل هاي سه ستاره و بالاتر.
۲- مؤسسات حمل و نقل موتوري، دريايي، زميني و هوايي اعم از مسافري يا باربري.
۳ ـ مؤسسات بازاريابي و تبليغاتي
۴ ـ آسايشگاهها، درمانگاهها؛ بيمارستانها، زايشگاهها و خانههاي سالمندان.
۵ ـ مهندسين و مهندسين مشاور.
۶ ـ آموزشگاههاي آزاد، مدارس غير انتفاعي، مراکز آموزشي و پرورشي، دانشگاهها و مراکز آموزش عالي.
۷- فروشگاههاي بزرگ، بنکداران، واسطههاي مالي، عمده فروشها، صاحبان انبارها و نمايندگان توزيع کالاهاي داخلي و وارداتي
۸ ـ نمايندگان مؤسسههاي تجاري و صنعتي، اعم از داخلي وخارجي.
۹ – کلیه بازرگانان ( واردکنندگان و صادرکنندگان) و دارندگان کارت بازرگاني .
۱۰- واحدهاي توليدي که دارای جواز تأسيس و پروانه بهرهبرداري هستند و صاحبان کارخانهها
۱۱ ـ مؤسسات ارایه دهنده خدمات مالي، خدمات مديريتي، حسابرسي، حسابداري، دفترداري،ارائه دهندگان مشاورهاي، انفورماتيک، رايانهاي اعم از سخت افزاري و نرم افزاري و طراحي سيستم.
۱۲- بهره برداران معادن
صاحبان مشاغل مشمول بند ب
۱ ـ مراکز ارتباطات رايانهاي
۲ ـ دوبلاژ، مونتاژ، فيلم برداري و ساير خدمات سينمايي
۳- فعالان در حوزه مشاغل تأسيسات فني و صنعتي، نقشهکشي، نقشه برداري، محاسبات فني و نظارت و ساختماني
۴- مترجمان رسمي دادگستري،صحافها،چاپخانه داران، ارائه دهندگانخدمات چاپ و گرافيستها و ليتوگرافها
۵- حقالعملکاران، کارگزاران و محققان
۶- ميهمان پذيرها، مسافرخانه ها و ميهمان سراها
۷- فروشگاه هاي اتومبيل، بنگاههاي معاملات املاک،نمايشگاهها ، تعميرگاههاي مجاز و اتوسرويسها
۸- عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات
۹- مهدکودک ها و پیش دبستانی
۱۰- کارگاه هاي صنعتي
۱۱- مصالح فروشیها
۱۲- دفاتر مسافرتی و جهانگردی
۱۳-فيزيوتراپيها، الکتروانسفالوگرافيها، ارائه دهندگان خدمات بهداشتي طبي و غير طبي، مشاوره ژنتیک، موسسات ترمیم و کاشت مو، مشاوره روانسنجی و روانشناسی، مراکز خدمات آمبولانس، راديولوژيها،
مراکز ترک اعتیاد،صاحبان آزمايشگاهها،سالنهاي زيبايي ،سونوگرافيها ، داروخانه ها، لابراتوار دندانسازی،مراکز بینایی و شنوایی سنجی، دفاتر خدمات پرستاری و مامایی،سي تي اسکنها، سازندگان اعضای مصنوعی
۱۴- تماشاخانهها ، مکانهاي تفريحي و ورزشي، صاحبان سينماها
۱۵- دفاتر اسناد رسمي
۱۶- آژانسهاي کرايه اتومبيل
۱۷- جایگاههای فرآورده های نفتی و گاز (پمپ ینزین و گازوئیل و گاز)
۱۸- خدمات پیک موتوری
۱۹-سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر
۲۰- دفاتر خدمات ارتباطی(دفتر خدمات مشترکین تلفن همراه و آژانسهای پستی)
۲۱- دفاتر خدمات دولت الکترونیک و دفاتر خدمات الکترونیک شهر
۲۲- تهيه کنندگان غذاهاي آماده،کرايه دهندگان ظروف، رستورانها، تالارهاي پذيراييو ارائه دهندگانخدمات پذيرايي
۲۳- کارگاههای تولید نان های حجیم ـ فانتزی و صنعتی.
۲۴- شیرینی فروشان و قنادی های دارای کارگاه
۲۵- دندانپزشکان،پزشکان که داراي مطب هستند و دامپز شکان
۲۶- ناشران و صاحبان موسسات انتشاراتی
۲۷- فرهنگسراها، انجمنهاي صنفي و تخصصي، کانونهايحرفهاي و مراکز فرهنگي ـ هنري
۲۸- پژوهش گران، کارشناسان آزاد که به تهيه و ارائة طرحهاي تحقيقاتي اشتغال دارند و محققان
۲۹-مشاورانحقوقي،حسابداران رسمي، وکلا،کارشناسان و اعضاي سازمانهاي نظام مهندسي
صاحبان مشاغل مشمول بند ج
صاحبان مشاغلي که مشمول مقررات بندهاي (الف) و (ب) ذکر شده نيستند مشمول بند ج هستند. سازمان امور مالیاتی کشور بموجب تبصره (۵) ماده (۱۰۰) قانون مالیاتهای مستقیم می تواند در مورد بعضی از منابع در هر سال و در نقاطی که مقتضی بداند درآمد مشمول مالیات تمام یا برخی از مودیان مشمول بند (ج) ماده (۹۵) قانون مالیاتها را با نظر اتحادیه مربوط تعیین و مالیات متعلقه را که قطعی نیز می باشد، وصول نماید.