برای استفاده از امکانات شرکتهای دانش بنیان چه باید کرد؟
در مرحله اول بایستی شرکتی را به ثبت رسانید که مطابق با شرایط شرکتهای دانش بنیان باشد و پس از آن در سامانه ارزیابی شرکتهای دانش بنیان ، شرکت مورد نظر ثبت نام نموده و مورد ارزیابی قرار میگیرد. در صورت مثبت بودن نتیجه ارزیابی از تسهیلات ویژه شرکتهای دانش بنیان برخوردار خواهد شد.
به چه کالاها و خدماتی دانش بنیان اطلاق میشود؟
کالاها و خدماتی هستند که مبتنی بر فناوری‌های برتر و با ارزش افزوه فراوان بوده و در فهرست حوزه‌های کالاها و خدمات دانش‌بنیان ، مصوب کارگروه تشخیص صلاحیت و ارزیابی شرکت ها و موسسات دانش بنیان و نظارت بر کالاکه شامل فناوری زیستی ،پزشکی، کشاورزی، صنعتی و محیط زیست، فناوری نانو ،محصولات و مواد (، اپتیک و فوتونیک )مواد، قطعات و سامانه ها( ، مواد پیشرفته )فلزات، کامپوزیتها، سرامیکها، پلیمرها( ، الکترونیک و کنترل )میکروالکترونیک، قطعات، مدارها، سخت افزار کامپیوتر و سامانه ها(، فناوری اطلاعات وارتباطات و نرم افزارهای کامپیوتری، تجهیزات پیشرفته ساخت، تولید و آزمایشگاهی، داروهای پیشرفته و مهندسی پزشکی، هوافضا )پرنده ها، ماهواره ها، موشکها) ، انرژیهای نوهسته ای و تجدید پذیر، میباشد قرار گیرند.
شاخصهای تشخیص «شرکتهای دانش‌بنیان» چیست؟
شاخصهای تشخیص شرکتهای دانش‌بنیان، به دو دسته شاخصهای عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند. شرکتهای متقاضی باید علاوه بر شاخصهای عمومی، شرایط مشخص شده در یکی از سه دسته شاخصهای اختصاصی را نیز احراز نمایند.از جمله شاخصهای عمومی این است که حداقل دو سوم از اعضای هیأت مدیره شرکت بایستی حداقل دو مورد از شرایط ذیل را احراز کنند:
حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند.
حداقل ۳ سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت و یا سابقه مدیریتی داشته باشند.
دارای حداقل یک اختراع ثبت‌شده ارزیابی شده داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشند.
حداقل نیمی از درآمد شرکت در یک سال مالی گذشته شرکت، ناشی از فروش فناوری، کالا و یا خدمات دانش‌بنیان (شامل خدمات تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی مرتبط با فهرست کالاهای دانش‌بنیان و خدمات تخصصی دانش‌بنیان) آن شرکت از طریق قرارداد باشد.
سابقه بیمه پرداختی برای حداقل ۳ نفر از کارکنان تمام‌وقت شرکت، حداقل ۶ ماه باشد.
شرکت متقاضی باید علاوه بر دارا بودن شاخصهای عمومی، واجد کلیه شرایط اختصاصی در یکی از دسته‌بندی‌های شرکتهای تولیدکننده کالاهای دانش‌بنیان، شرکتهای تحقیق و توسعه و خدمات طراحی مهندسی و یا شرکتهای ارائه‌دهنده خدمات تخصصی دانش‌بنیان باشد.
موارد ذکر شده در مورد شرکتهای دانش بنیانی است که در حوزه دانش بنیان فعال بوده و شرکت درآمدزایی داشته باشد، اما در مور شرکتهای دانش بنیان نوپا شاخصهای ارزیابی کمی آسانتر است.
در مورد این شرکتها جهت ثبت نام در سامانه ارزیابی بایستی حداقل یک سال از تاریخ ثبت آنها گذشته باشد و حداقل دو سوم از اعضای هیأت مدیره شرکت، حداقل دو مورد از شرایط ذیل را احراز کنند:
حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند.
حداقل ۱ سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت و یا سابقه مدیریتی داشته باشند.
دارای حداقل یک اختراع ثبت شده ارزیابی شده داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه کاری شرکت باشند.
شرکت دارای معادل ۳ نفر نیروی انسانی تمام‌وقت باشد و یا شرکت تولیدکننده کالا یا کالاهای دانش‌بنیان، مطابق فهرست کالاهای دانش‌بنیان مصوب کارگروه باشد که دانش فنی آن را بواسطه انتقال یا ایجاد دانش فنی، از طریق فعالیتهای تحقیق و توسعه نهادینه و بومی‌سازی کرده باشد و یا شرکت دارای برنامه طراحی و تولید کالاهای دانش‌بنیان باشد.شرکت دارای عملکرد تحقیق و توسعه باشد.
البته تأییدیه شرکتهای «دانش‌بنیان نوپا»، دارای اعتبار یک ساله بوده و تنها برای یک دوره یک ساله (مجموعا دو سال) می‌تواند تمدید شود.
روند ارزیابی شرکتها چگونه است؟
پس از ورود اطلاعات شرکت متقاضی در سامانه ارزیابی شرکتهای دانش بنیان ، دبیرخانه کارگروه آنها را برای کارگزاران مربوطه ارسال می‌کند و در مدت زمان مشخصی، نتایج بررسی‌ها را از آنها تحویل میگیرد و به کارگروه (یا کمیته کارشناسی حسب مورد) ارجاع می‌دهد. پس از نهایی شدن بررسی‌ها، دبیرخانه کارگروه نتیجه را به شرکت متقاضی اعلام می کند. در صورت تایید، شرکت متقاضی برای مدت ۲ سال شرکت دانش‌بنیان محسوب شده و موظف است در این مدت فرآیند رتبه‌بندی شرکت خود را، بر اساس معیارها و فرایند رتبه‌بندی مصوب کارگروه به پایان برساند.
چه تسهیلاتی به شرکتهای دانش بنیان تعلق میگیرد؟
شرکتها و مؤسسات دانش بنیان جهت فعالیتهای ثبت اختراع، کسب فناوری ،دریافت حق امتیاز و نمونه سازی می توانند ازتسهیلات قرض الحسنه صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده نمایند .همچنین این شرکتها و مؤسسات جهت فعالیتهای تا قبل از تولید صنعتی از قبیل هزینه اولیه تجهیز کارگاه و آماده سازی خط تولید، طراحی صنعتی، انجام آزمون و رفع اشکال، تولید آزمایشی و بازاریابی و نیز تأمین سرمایه در گردش می توانند از منابع صندوق استفاده نمایند.
صندوق نوآوری وشکوفایی در راستای حمایت از طرح ها وشرکت های دانش بنیان بین ۳۰۰ میلیون تا ۵ میلیارد تومان تسهیلات تجاری سازی اعطا می کند. ۱۲ بانک و ۹ صندوق پژوهش وفناوری با صندوق نوآوری به منظور حمایت از تجاری سازی نوآوری ها همکاری مینمایند. یک تفاوت اساسی صندوق نوآوری وشکوفایی با بانک ها این است که نرخ سود تسهیلاتی که صندوق پرداخت می کند، ۵درصد کمتر از بانک ها وحدود ۱۷ تا ۱۸ درصد است .
درآمدهای مشمول مالیات شرکتها و مؤسسات دانش بنیان ناشی از قراردادها و فعالیتهای تحقیق و توسعه، تجاری سازی و تولید محصولات و خدمات دانش بنیان به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات معاف هستند .همچنین شرکتها و مؤسسات دانش بنیان از پرداخت هزینه های عوارض و حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض صادراتی معاف میباشند.
علاوه بر این شرکتها و مؤسسات دانش بنیان در اولویت استقرار در پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد، مناطق ویژه علم و فناوری و مناطق ویژه اقتصادی میباشند.
همچنین اولویت واگذاری تمام یا بخشی از سهام مراکز ومؤسسات پژوهشی دولتی قابل واگذاری براساس ضوابط قانونی به شرکتهای دانش بنیان میباشد.
از مزیتهای مهم دیگر این شرکتها این است که در مناقصات قراردادهای پژوهشی، فناوری و تجاری سازی و عرضه کالاهای دانش بنیان ساخت داخل دستگاههای اجرایی حائز اولویت می باشند .
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است فهرست نیازهای فناورانه، تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز دستگاه های اجرایی خود را به شرکتها ومؤسسات دانش بنیان نیز اعلام نماید .
لازم به ذکر است شرکتهایی که در نام ثبتی آنها کلمه دانش بنیان وجود دارد برای برخورداری از حمایتهای مدنظر قانون دانش بنیان بایستی در سامانه دانش بنیان ثبت نام کرده و تمامی مراحل ارزیابی و تشخیص را طی نمایند.شرکتهای تعاونی دانش بنیان نیز از این امر مستثنی نیستند، بدین معنی که عبارت ” دانش بنیان ” دلیلی بر برخورداری از حمایتهای این قانون نبوده و فرآیند ارزیابی پس از ثبت رسمی شرکتها و موسسات و سپس ثبت نام در سامانه دانش بنیان صورت خواهد گرفت.
نقش نخبگان در این پروسه چگونه است؟
از مزایای شرکتهای دانش بنیان بکارگیری متخصصان و نخبگان در ساختار اصلی آن است. علاوه بر آن بنیاد ملی نخبگان بر اساس طرح شهید تهرانی مقدم به منظور زمینه سازی همکاری مؤثر دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی مشمول ضوابط و مقررات بنیاد با شرکت های دانش بنیان، بخشی از حقوق دانش آموختگان برتر در مؤسسات و شرکت های دانش بنیان را تا سقف ۲ سال متقبل میگردد. این امر به منظور ساماندهی اشتغال دانش آموختگان برتر در حوزه های تخصصی جهت بهره مندی از تواناییهای آنان در شرکتهای دانش بنیان است.با توجه به ارتقای دانش شرکتهای دانش بنیان بدلیل جذب منابع انسانی نخبه و افزایش زمینه نوآوری و تکنولوژی و خلاقیت ، بدیهی است که میزان بازده محصول و کیفیت کالای این شرکتها بسیار بیشتر از شرکتهای سنتی میباشد.
